Tangram Nedir ve Nasıl Oynanır?

Okul öncesi dönemde ve gelişme çağında çocuklar ile her yaştan insanın el becerilerini ve problem çözme yeteneklerini geliştirebilen, Çin’de Ch’i Ch’iao T’u, günümüzde ise bilinen yaygın adıyla Tangram, yüzyıllardır Çin kültüründen köken alan eğlenceli ve eğitici bir bulmaca oyunudur. Bu yazımızda her yaştan insanın el becerilerini arttıran ve  aynı zamanda sorun çözme yeteneklerini geliştirebilen bir oyun olan Tangram’a bir göz gezdireceğiz.

Tangram Nedir?

Tangram’ın kökenleri eski Çin uygarlığının kültürlerinden gelen bir çeşit bulmaca oyunudur. Oyun 7 adet geometrik parçadan oluşur ve bu parçalar taş, tahta, kemik ve plastik gibi çeşitli materyallerinden oluşabilir. Parçalar 1 kare, 1 paralel kenar ve 5 adet farklı ölçülere sahip olan üçgenden oluşmaktadır. Bu 7 parça Çin kültüründe 7 ayrı gök cismini sembolize ettiği bilinmektedir.

Tangram oyunu, görsel becerilerin ve dikkatin gelişimine büyük katkı sağlayan bir aktivitedir. Problem çözme yeteneklerini artırmakla kalmaz, aynı zamanda zeka üzerinde olumlu gelişmelerde yaratır. İnsanların beyin merkezinde odaklanma ve konsantrasyonu geliştirmede önemli bir rol oynar.

Bu oyun, farklı geometrik şekillerin bir araya getirilerek şekli oluşturulması gerekmektedir, bu da oyuncuların üç boyutlu düşünme ve desenleri anlayıp, yorumla yeteneklerini geliştirmelerine pekiştirmesinde yardımcı olur. Ayrıca, parçaların birleştirirken geometrik şeklin detaylara odaklanma gerekliliği, bireylerin dikkatini artırır ve zihinsel bir çalışma ile kişiyi geliştirir.

Tangram Nasıl Oynanır?

Tangram oyunu tek kişilik bir oyundur ve birden fazla oynama şekli bulunmaktadır. Bu 7 şekil ile zihninizdeki şekli bu oluşturabilir ve keyifli vakit geçirebilirsiniz. Oyunun bir başka oynanış şekli ise şu şekildedir. Oyuncuya daha önceden belirlenmiş bir şekil verilir. Sonra ise oyuncu bu şekli var olan 7 geometrik parça ile oluşturmaya çalışmaktadır.

Tangram bir adet kare, bir adet paralel kenar, bir adet orta boy ikizkenar dik ve her birinden ikişer adet olmak üzere küçük ikizkenar üçgen, küçük ikizkenar dik üçgen, büyük ikizkenar dik üçgene ev sahipliği etmektedir. Bu geometrik çeşitlilik, matematiğin dünyada yaygınlaşması ile  birlikte dünya genelinde tanınmasına aracılık etmiştir. Ayrıca İpek yolu aracılığla da bir çok ülkece tanınan bir oyun olmuştur.

Kuran- ı Kerim öğrenmede ilk başta Elifba ile bilinen Arap alfabesi öğrenmek ile başlanır. Bu yolculukta latin alfabesinden farklı olan Elifba ilk başlarda zorlayıcı olabilir. Tangramı  ise bu yolculukta dinimizin kutsal kitabı olan Kuran- ı Kerim’i öğrenmek içinde çocuklar için destekleyici olabilir.

Elifba ile Tanışma

İlk adım olarak dinimizin kutsal kitabı Kuran-ı Kerim’in alfabesini tanımakla başlayalım. Alışık olduğumuz soldan sağa yazım tarzının aksine, alfabe sağdan sola doğru olarak yazılır ve toplam 29 harf içerir.

Okul öncesi  çocuklarımıza da öğrenmeyi daha zevkli ve daha akıcı hale getirebilecek Tangram, Elifba harflerini öğrenmede çocuklarımıza neşeli bir yol olarak sunulabilir. Öncelikle harfi tanıyan çocuklara bu harfleri Tangramın özel geometrik şekilleri ile oluşturmaları istenebilir. Bu sayede çocuklar hem harfi öğrenirken, hem de harfin şeklini ve okunuşunu daha kolay bir şekilde öğrenebilir. İlerleyen aşamada harfleri birleştirip küçük heceler oluşturarak kapasitelerini de arttırabilirler.

Tangram Kuralları Nedir?

Tangram oyununun oynarken oyuncunun uyması gereken bazı kuralları vardır. Bu kurallar temel olarak şu şekildedir:

– Oyuncuya verilen şeklin oluşturulması esnasında 7 parçanın da kullanılması gerekmektedir. Şekil oluşturulduğunda dışarda parça kalamaz.

– Tangram oyunundaki bulunan 7 geometrik parçanın düz olarak kullanılması gerekmektedir. Yani parçalar dik ya da farklı şekillerde kullanılarak oyuncuya verilen şekil yapılamaz.

– Tangram oyun parçaları üst üste konularak oyuncuya verilen şekil gerçekleştirilemez.

– Hedef şeklin oluşturulması esnasında parçaların birbirlerine temas etmesi, aralarında boşluk kalmayacak şekilde yerleştirilmesi gerekmektedir.

Tangram Oyununda Oluşturulabilecek Şekiller

Tangram ile oluşturulan şekiller, geometrik şekillerden harflere, rakamlara, işaretlere, insan figürlerine, hayvan figürlerine, eşyalara, çeşitli nesnelere ve deniz araçlarına kadar 9 farklı kategoride sınıflandırılabilir.

1. Geometrik Şekiller: Küp, altıgen, üçgen, çokgen, sekizgen, paralelkenar vb.
2. Harfler: A, B, C, D, E, F, G, H, İ, J, K, L, M, N, O, P, Q, R, S, T, U, V, W, X, Y, Z
3. Rakamlar: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9
4. İşaretler: Ok ve çeşitli ok şekilleri
5. İnsan Figürleri: Oturan insan, ayakta insan, hemşire, yaşlı adam, Hintli, kadın, koşan insan, çocuk, diz çökmüş insan, futbolcu vb.
6. Hayvan Figürleri: Tavşan, kedi, horoz, ördek, akbaba, balina, karga, kanguru, deve, kuğu, köpek, serçe, kelebek, yengeç, tavuk vb.
7. Eşyalar: Mum, sandalye, gömlek, çekiç, çaydanlık, ayakkabı vb.
8. Çeşitli Nesneler: Helikopter, ev, köprü, çocuk arabası, dağ, Mısır Piramitleri, alışveriş sepeti, yıldız vb.
9. Deniz Araçları: Gemi, tekne, yelkenli, denizaltı, feribot, vapur vb.